De vrouwenfabriek

Aan alles komt een eind, ook aan de verkapte slavenhandel van veroordeelden in Van Diemens Land. Zoveel verhalen vertellen van de mannen die naar Tasmanië werden gestuurd, de onherbergzame plekken waar ze werden vastgehouden, de honden die hen tegen moesten houden bij Eaglehawk Neck. Maar het waren niet alleen mannen die naar de kolonie werden gezonden. 

Na verloop van tijd ontstond een schrijnend tekort aan vrouwen. Het idee van de verbanningen was tenslotte om de overbemensing onder de arme Engelse bevolking tegen te gaan en de kolonies aan de andere kant van de wereld te vullen, maar de veroordeelden waren meestal mannen. Veroordeelden zaten hun tijd uit, maar gingen zelden terug naar hun vroegere thuis. In de kolonie was je nodig, kreeg je kansen om een leven op te bouwen. Maar wil je dat ook als er geen vrouw aan je zijde staat?

Ik krijg een rondleiding door de Cascade Female Factory. In deze vrouwenfabriek werden natuurlijk geen vrouwen in elkaar gezet, maar de vrouwen die er vastzaten produceerden van alles om de gevangenis geld te laten verdienen... Cascade is een van de weinige plekken in Australië waar je kunt zien hoe veroordeelde vrouwen werden opgevangen. Op zich is er weinig meer te zien, de gebouwen zijn op een na weg en de muren werden verlaagd nadat de gevangenis aan particulieren werd verkocht. 

De rondleidster heeft zelf voorouders die als veroordeelden het land binnenkwamen. Het kostte voor vrouwen weinig moeite weggezonden te worden en sommigen zagen dit ook zo. Tijdens de grote hongersnood van Ierland pleegden vrouwen kleine overtredingen om zo naar de kolonieëen te worden gestuurd. Daar moest je weliswaar een tijd zonder geld voor een vrije kolonist werken, maar daarna had je mannen voor het uitzoeken. Ik zou het wel weten... als ik honger had... en die mannen vrouwen waren... 

Maar niet iedereen was zo gelukkig. Een van de voorouders van mijn rondleidster (ik ben de enige, dus krijg ik een persoonlijke rondleiding) werd voor zeven jaar veroordeeld omdat ze meel had gekocht voor haar gezin. Dat meel bleek gestolen te zijn, maar je kunt je toch niet voorstellen dat iemand om die reden zeven jaar naar de Antillen wordt gestuurd... Als vrouw werd je voor het minste dus al verscheept. Haar kind en echtgenoot zou ze nooit meer zien. Het is een schrijnend voorbeeld van hoe weinig respect de Engelse staat toendertijd had voor zijn onderdanen. 

Na zoveel leed heeft een mens een verzetje nodig. Een paar honderd meter van de “fabriek” staat de oudste brouwerij van Australië. Ik krijg door al die oudste dit en grootste dat soms het idee dat Tasmanië het epicentrum is van Australië. Nu ik hier twee maanden heb rondgereisd, ben ik het daar mee eens. Nog sterker voel ik dat Tasmanië helemaal geen Australië is. Dit is feitelijk juist. Tasmanië is een eiland en ligt verder van Ozz dan de Britten van ons verwijderd zijn. 

Ik heb hier veel over nagedacht, wat Tasmanië zo apart van Australië maakt. Ik heb lang geleden een duidelijke keuze gemaakt om Tasmanië te bezoeken en Australië links te laten liggen. Het is als Sicilië en Italië, Corsica en Frankrijk. Laat ik Texel er niet bijhalen... Tasmanië hoort bij Australië, maar ook weer niet. Het zou zich best wat meer af mogen wenden van zijn grote buur. 

Het laatste wat ik doe in Hobart is genieten van een Cascade-biertje in de zon met een boekje op schoot. Dit is niet helemaal waar, ik eet die avond heerlijk Indiaas. En een paar dagen later fiets ik terug naar Hobart om de dag erna de bus naar Devonport te nemen. Daar ben ik nog niet geweest, dus dat moet ik zien... Maar eerst New Norfolk en Mount Field.