De hel onder de hemel

Ik heb een rustdag verdiend. De was is gedaan, de blog is verstuurd en er is nog genoeg te zien in Hobart. 

Tasmanië was ooit een strafkolonie, maar toen heette het nog Van Diemen’s Land. Had ik dat niet al verteld? Men heeft het lang ontkend, maar tegenwoordig wordt de geschiedenis als een eremedaille op de borst gedragen. Elke gevangene kwam per beschimmeld schip binnen via Hobart. Hier werd men in een gevangenis opgevangen en verdeeld onder de vrije kolonisten of naar een strafkamp gestuurd. Veel van de gevangenis is inmiddels verdwenen (voor de jaren tachtig probeerde men het verleden nog te ontkennen en fysieke herinneringen aan de convicts op te ruimen), maar de kapel staat er nog en je kan er een rondleiding krijgen. 

In de wachtkamer van de kapel liggen boeken met gekopieerde velletjes met namen van hen die voor het stelen van een brood werden verscheept naar de andere kant van de wereld. Dit was lang de zwarte bladzij in de geschiedenis van Australië. Toch vreemd dat de schaamte voor het eigen verleden een zwartere stempel drukt dan de gruwelijke manier waarop de oorspronkelijke bevolking werd behandeld...

Dit was de plek waar voor velen het gedwongen avontuur begon. Het is moeilijk je voor te stellen hoe het geweest moest zijn, zo ver van huis. Voor sommigen was het de dood, voor anderen een nieuwe kans. Er zijn gevallen bekend van vrouwen die een kleine misdaad pleegden om in Tasmanië een nieuw leven te beginnen met volop kansen op een echtgenoot. Slechts 25 % van de veroordeelden waren vrouw, dus keuze zat.

Wat over is van de gevangenis, is de kerk. Het is een mooi stenen gebouw met een torentje, dat gered werd omdat het als gerechtsgebouw werd gebruikt. Ooit moet het indrukwekkend zijn geweest, met de kansel in het midden en aan drie kanten omhooglopend de banken voor de gevangenen. Geloof was tenslotte de basis voor elke heropvoeding. 

Het blijft toch interessant, hoe “nieuwe” staten omgaan met hun geschiedenis. Ik heb het idee dat dit vooral geldt voor voormalige Engelse kolonies, van Singapore en Kuala Lumpur tot aan Australië en Nieuw-Zeeland aan toe. Het gebruik van het woord “heritage” is hier meer verspreid dan in Europa, terwijl er een erfenis bewaakt wordt die duidelijk jonger is dan de Europese. Natuurlijk wordt ook de oorspronkelijke geschiedenis (soms geforceerd) bewaakt. Elke stapel schelpen die ooit als afval door Aboriginals op een strand is achtergelaten, is nu belangrijk cultureel erfgoed. 

Er wordt zorgvuldig en minutieus met de geschiedenis omgegaan, alsof men zich iets aantrekt van dat aloude cliché, een kolonie heeft geen geschiedenis. De geschiedenis leeft, men leert erover, men neemt het mee naar latere generaties. Misschien kunnen we daar nog wat van leren. Want wat weet onze jongste generatie nou nog van de tweede wereldoorlog?

Onder de kerk waren cellen gebouwd. In de kleinste kon je zien nog staan. Zo zie je maar, de hel bevond zich ook hier onder de hemel.